SLEUTELOOG (Hella Haasse)

Op vraag van Bart Moorland die een onderzoek uitvoert naar het verleden van Mila Wychinska (alias Dee Mijers), mensenrechtactivist van wie er geen spoor meer is en die zou overleden zijn tijdens een reis in Sumatra, Java of Timor, antwoordt Herma Warner, kunsthistorica die op een kamer in een rusthuis wacht, op zijn brief en vertelt wat ze nog weet over haar vroegere vriendin met wie ze haar jeugd heeft doorgebracht in Nederlands-Indië. Vanaf dit moment kan ze niet meer aan iets anders denken.

Ze krijgt een tweede belangrijke brief van Moorland : hij is geïnteresseerd door haar mededeling over Mila’s contact met de vereniging van Indonesische studenten want ze was misschien lid van een « nationale » Indonesische communistische beweging met een revolutionaire tendens. Bovendien wil Moorland meer details over Mila’s uiterlijk, gedrag, gewoonten om een beter inzicht in haar persoonlijkheid te hebben want hij vindt haar een intrigerende figuur.

Herma vertelt dat ze pas in 67 hoorde spreken van een fanatiek-geëngageerde rechtenstudent die voor de oorlog revolutionaire informatie kreeg dankzij een actiebureau in Brussel die de info naar Indië stuurde in de vorm van reclamen voor geneesmiddelen.

In een derde brief verneemt ze dat Dee in Filipijnen was in 67 : corruptie, georganiseerde misdaad, ontvoeringen, bomaanslagen door terroristische moslimcommando’s. Mila was daar beschouwd als een gewaardeerde bemiddelaarster maar er werd ontdekt dat ze contacten had met communistische personen in Maleisië en met smokkelaars in Filipijnen. Het is de reden waaron hij dit onderzoek uitvoert.

Na al haar herinneringen beseft ze dat sommige gedachten gebannen uit haar bewustzijn maar nu kan ze die aanvaarden en rustig naar het hoge bos gaan. Alleen nog de kist waarvoor ze geen oplossing heeft. Moorland houdt zich er bezig mee en in een laatste brief verklaart hij wat het letterornament in het sleuteloog betekent want het is geschreven in het