Ar brezel bed gentan eo unan deus an degouezhou a-bouezusan en XXvet ,ha pa kroga en 1914 ne dlee ket behan ur brezel hir. Koulskoude ar brezel-se he deus tapet un skeul hag ur puilhentez dianavezet betek-hen. Kemeret he doa muorc’h soudarded arvellet muorc’h marv hag e oa bet kaoz deus muorc’h distruj madou betek-hen henveriet gant ar brezeliou a-raok.ar brezl bed gentan eo neuze ur disemglev militaer dreist-all dibunet en europa eus 1914 betek an 11 a viz du 1918 en armistice.muiorc’h a 60 million soudardet a zo bet tapet barz.war-dro 20 million a tud ‘zo marv ha war-dro 10 million a tud ‘zo bet mahagnet. Degouezhou-al ’zo c’hoarvezet e-pad ar mare’se : an genoside armenian (1915)ha dispac’h bro russia (1917) en deus kresket dienez ar popblans. Evit all e abeg-se ar koulz-se chomo ar mare skrijuzan. Un brezl klok eo disemglev militaer a kemer all danveou ar stad , arpoblans an économiez, ar geografiez hag ar politikirez . setu perak en deus tu lavar eo klol ar brezl 1914-1918.

Evit kregi arpoblans: war an tal-benn ar brezel he deus sevelet all paotred en emgan. An emganou ’oa feulz,muntrer ha diaez e-baz an trancheou pe e-pad an ofensivou braz evel emgann Verdun.Ar brezel ’oa bet tu da esean armou nevez evel kanal, kiri-nijpe lestri-splujer hag muntrereur ’oa bet. Stuz bevan evit ar soudarded e oa diaez kenan gant ar pri , hienderha mank boued. E-barz an trancheou mobilizet e oa bet ivez an impalaeriez kolonial setu african oa mesket gant breizhad. a-drien, ar brezel ’zo total peogwir mobilisan a ra ar sivilet,danvez madou ha ékonomikel ar bro. Ar sivilet ’zo stoket gant ar berrentez boued ha danvez.met a speredou ’za kemeret barz ar brezl : ar gouvarnamant a difenn ar kelou fall hag kreskin a ra ar propaganda. Red eo deneha ha tap arboblans war tel an trec’h peogwir hir eo ar brezel . evit remplasi ar paotred hed kuit war an tal-benn ar vaouezed a labour barz ar sevrjou, melestraduriou, hag e-barz an usiniou. Er maez kemerin a ra ivez labour ar paotred er